Risky Play – Ριψοκίνδυνο παιχνίδι: ένα είδος παιχνιδιού που στις μέρες μας, δύσκολα το συναντάμε.

Όταν σκέφτεσαι τα παιδικά σου χρόνια, τα παιχνίδια που έκανες με τους φίλους σου… Αυτό που σου έρχεται πάντα στο μυαλό, είναι τα παιχνίδια στις αλάνες, ριψοκίνδυνα παιχνίδια και μελανιές, τα οποίες ήθελες να κρύψεις από τη μαμά και το μπαμπά σου – αλλά ας μην κρυβόμαστε κυρίως από τη μαμά.

Σήμερα δυστυχώς, τα παιδιά περνούν λιγότερο χρόνο για παιχνίδι στο εξωτερικό περιβάλλον. Ακόμα κι όταν βρίσκονται έξω, δεν είναι ελεύθερα να παίξουν όπως θέλουν, να κάνουν φιλίες, να τσακωθούν, να τα βρουν, να χτυπήσουν, να πονέσουν, να κλάψουν, να «γιάνουν» τα τραύματά τους και γενικώς να παίξουν και να ζήσουν την παιδική ηλικία με τα όλα της!

Η Marianna Brussoni, καθηγήτρια στο Βρετανικό Πανεπιστήμιο της Κολομβίας και στο BC Children’s hospital, συμμετείχε σε έρευνες χρόνων, ώστε να αποδείξει τα οφέλη του risky play. Τα αναλύει με πολύ όμορφό και παραστατικό τρόπο μέσα από το ντοκιμαντέρ ‘Τhe Power of Play’.

Ας εξηγήσουμε όμως τι ακριβώς είναι το ριψοκίνδυνο παιχνίδι, αναφέροντας μερικά παραδείγματα:

1. Μία ομάδα παιδιών που ανεβαίνει ένα λόφο και τον κατεβαίνει πολύ γρήγορα, με αποτέλεσμα κάποια παιδιά να σκοντάφτουν, κάποια να δοκιμάζουν τις αντοχές τους, αν μπορούν να κατέβουν το λόφο χωρίς να πέσουν κλπ.
2. Μία ομάδα παιδιών που παίζει σε βραχώδη σημεία, σκαρφαλώνοντας σε δέντρα, παριστάνοντας ή όχι, ό,τι αυτά θέλουν.
3. Μία ομάδα παιδιών που ισορροπεί σε ριψοκίνδυνα σημεία, όπως κλαδιά δέντρων πεσμένα κάτω, πατώντας πάνω σε πέτρες που ίσως και να γλιστράνε, αλλά δεν τους νοιάζει και πολύ.

Και ούτω καθ’ εξής…

Οφέλη ριψοκίνδυνου παιχνιδιού:

1. Τα παιδιά μαθαίνουν τον κόσμο, πώς λειτουργεί το φυσικό περιβάλλον αλλά και τον ίδιο τους τον εαυτό.
2. Αποκτούν την ικανότητα να προστατέψουν τον εαυτό τους πρώτα αλλά και τους άλλους.
3. Εξασκούνται στην επίλυση προβλημάτων.
4. Χτυπούν πιο σπάνια από τα παιδιά που δεν παίζουν ριψοκίνδυνα παιχνίδια, καθώς γνωρίζουν καλύτερα το περιβάλλον, τις αλλαγές που μπορεί να προκύψουν σε αυτό, αλλά και τις δυνατότητές τους.
5. Εκτονώνονται με υγιές τρόπο, ενώ ταυτόχρονα αποκτούν εμπειρίες μοναδικές που θα τους ακολουθούν για το υπόλοιπο της ζωής τους.

Μια σημαντική συμβουλή από την καθηγήτρια Marianna Brussoni προς τους απανταχού γονείς:

Το περιβάλλον στο οποίο θα παίζει και θα μεγαλώσει το παιδί σας δεν πρέπει να είναι ΟΣΟ ΤΟ ΔΥΝΑΤΟΝ ΑΣΦΑΛΕΣΤΕΡΟ αλλά ΟΣΟ ΑΣΦΑΛΕΣ ΕΙΝΑΙ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟ.

Φροντίστε δηλαδή το παιδί να μην βρίσκεται σε περιβάλλον το οποίο δεν μπορεί να διαχειριστεί. Είτε, για, κατ’ εξοχήν λόγους ασφαλείας, είτε γιατί το παιδί δεν έχει ακόμα συνηθίσει ή εξασκηθεί σε κάποιες καταστάσεις και περιβάλλοντα.

ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ να αφήνετε το δικό σας φόβο ως γονείς, να σας κυριεύει και να μεταφέρετε τις φοβίες σας στο παιδί. Αντίθετα θα πρέπει να ενισχύετε την ανάγκη του παιδιού να εξερευνήσει και να μάθει τον κόσμο γύρω του και τον εαυτό του. Όταν περπατάτε μαζί στο δρόμο, παρατηρείστε γύρω σας, είτε βρίσκεστε στην πόλη, αλλά κυρίως όταν βρίσκεστε στη φύση. Αν κάτι είναι όντως επικίνδυνο, όπως μια σπασμένη παλιά σκάλα, ή γέφυρα, ή βράχια που γλιστρούν, συμβουλεύστε το παιδί, εξηγήστε του πώς λειτουργούν οι νόμοι της φύσης. Επιτρέψτε του να παίξει και να ανέβει σε έναν βράχο που ΔΕΝ γλιστράει επικίνδυνα. 

Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι τα παιδιά θα χρειάζονταν να περνούν περίπου τρεις ώρες την ημέρα παίζοντας, κάθε μέρα, για 10 χρόνια πριν ήταν ποτέ πιθανό να τραυματιστούν ΤΟΣΟ, ώστε να χρειαστούν κάποια θεραπεία για κάποιο τραύμα, το οποίο και πάλι δεν θα ήταν τόσο σοβαρό.

Η δική μου εμπειρία επίσης λέει πως…

Τα παιδιά χτυπούν περισσότερες φορές και φέρουν σοβαρότερα ‘τραύματα’ όταν οι γονείς τους ήταν παρόντες στο παιχνίδι τους. Ή χειρότερα, όταν τους έκαναν υποδείξεις για το πώς να παίξουν ή πότε ήταν πιο πιθανό να χτυπήσουν. Είμαι σίγουρη πως όλοι μας έχουμε βρεθεί στη θέση που είτε το λέμε εμείς οι ίδιοι στο παιδί, είτε παρατηρούμε τη μαμά, (συνήθως), του παιδιού να φωνάζει: «Πρόσεχε, πρόσεχε! Θα πέσεις!……Στα ‘λεγα εγώ…!» Και το παιδί όντως έχει πέσει εν τέλει και όντως έχει χτυπήσει.

Ο τόνος της φωνής μας και η στάση του σώματός μας, επηρεάζει όχι μόνο εμάς αλλά και τους γύρω μας. Το γέλιο, λένε, είναι μεταδοτικό. Το ίδιο και το άγχος, ή οποιοδήποτε αρνητικό συναίσθημα!

Αγαπημένοι μου γονείς… Ξέρω ότι φοβάστε για τα παιδιά σας και τα αγαπάτε και για αυτό δε θα θέλατε να πάθουν κάτι κακό. Κανείς δεν το αμφισβητεί αυτό. Όμως την επόμενη φορά που θα δείτε το παιδί σας να παίζει «επικίνδυνα»…Κάντε ένα βήμα πίσω, παρατηρήστε, ενθαρρύνετε αν θέλετε και θα δείτε ότι και εσείς θα έχετε λιγότερο άγχος και το παιδί θα παίζει και θα μαθαίνει να προσέχει ταυτόχρονα τον εαυτό του.

Πηγή: Νιάκαρη, Μ. (2021). Risky play, Ριψοκίνδυνο παιχνίδι. Αθήνα.

Back to news page